Opis Gminy Zduny
Położenie Gminy
Gmina Zduny administracyjnie należy do województwa łódzkiego, powiatu łowickiego. Jej sąsiadami są inne gminy tegoż powiatu: Bielawy, Chąśno, Kiernozia oraz Łowicz, oraz dwie z powiatu kutnowskiego: Bedlno i Żychlin.
Najbliższymi ośrodkami miejskimi są: Łowicz (odległość od Zdun 13 km), Żychlin (odległość od Zdun 20 km), Kutno (odległość od Zdun 32 km). Największe ośrodki miejskie oddalone są od miejscowości Zduny w odległości 65 km miasto Łódź, a 95 km Warszawa. Gminę przecina ważny szlak komunikacyjny Berlin – Moskwa. Ruch kołowy na tym szlaku odbywa się po drodze krajowej Nr 2, do której niemal równolegle przebiegają tory kolejowe. Co prawda, terenu gminy bezpośrednio nie przecinają autostrady, lecz w pobliżu Piątku znajduje się zjazd z autostrady A1 oddalony od gminy około 25 km. Podobny dystans dzieli Zduny od węzła autostrady A2 w Nieborowie i Łyszkowicach.
Powierzchnia gminy Zduny wynosi 12.853 ha., na którą składa się 25 miejscowości: Bąków Dolny, Bąków Górny, Bogoria Dolna, Bogoria Górna, Bogoria Pofolwarczna, Dąbrowa, Jackowice, Maurzyce, Nowe Zduny, Nowy Złaków, Łaźniki, Pólka, Retki, Rząśno, Strugienice, Szymanowice, Urzecze, Wierznowice, Wiskienica Dolna, Wiskienica Górna, Zalesie, Zduny, Zduńska Dąbrowa (część wsi Nowe Zduny), Złaków Borowy, Złaków Kościelny. Do największych miejscowości pod względem liczby ludności należą: Zduny, Złaków Borowy, Nowe Zduny i Jackowice. Powierzchnia poszczególnych wsi jest zróżnicowana i wynosi od 19 ha do 1.325 ha.
Ukształtowanie terenu
Teren gminy Zduny leży w makroregionie Nizin Środkowo-mazowieckich w obrębie Równiny Łowicko-Błońskiej oraz Równiny Kutnowskiej, z czego większa część pozostaje
w regionie Równiny Kutnowskiej. Krajobraz gminy jest typowym dla obszarów rolniczych.
Z punktu widzenia ochrony różnorodności biologicznej ekosystemów najcenniejszymi obszarami w strukturze przestrzennej krajobrazu pozostają doliny głównych rzek: Bzury
i Słudwi. Doliny użytkowane są rolniczo jako użytki zielone, miejscami spotyka się zagajniki olszowe, nie występuje w obrębie dolin zabudowa osadnicza.
Gleby
Jakość gleb występujących na terenie gminy jest wysoka. Ocena bonitacji gleb wynosi dla gruntów 63,9 punktów, a dla użytków zielonych 46,1 punktów. Natomiast wartość wskaźnika jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla gminy Zduny wynosi 80,2. Gleby o klasach bonitacyjnych od II do IV zajmują prawie 85% użytków rolnych. Ponad 70% użytków rolnych jest zmeliorowana.
Klimat
Gmina Zduny charakteryzuje się korzystnymi warunkami solarnymi i termicznymi, okres wegetacji wynosi 210-220 dni przy długim lecie oraz krótkiej lub średniej zimie. Często występuje jednak niedobór opadów atmosferycznych oraz wysokie wartości rocznej sumy parowania terenowego, co stanowi przyczynę okresowych deficytów wody w glebie.
Średnia ilość opadów atmosferycznych w ciągu roku wynosi 500 – 550 mm, z kolei średnia roczna temperatura waha się w granicach 7,6 – 8,0 o C.
Wody powierzchniowe
Wody powierzchniowe regionu należą do zlewni lewobrzeżnego dopływu Wisły – Bzury. Granice zlewni z uwagi na płaskie położenie terenu są słabo ukształtowane. W skład sieci rzecznej gminy Zduny wchodzi Bzura z lewobrzeżnym dopływem Słudwią z Nidą. Dolina rzeki Bzury stanowi południową część gminy. Północno – wschodnia i północno – zachodnia część gminy leży w dolinie rzeki Słudwi. Rzeki, rowy melioracyjne i zbiorniki wodne tworzą sieć hydrograficzną. Główną osią układu hydrograficznego jest rzeka Bzura.
Szata roślinna
Obszar gminy charakteryzuje się bardzo niskim wskaźnikiem zalesienia, który wynosi 1% ogólnej powierzchni. Większe skupiska leśne występują w obrębie wsi Maurzyce, doliny Bzury o siedlisku ubogim, nie nadającym się na efektywne wykorzystanie rolnicze. Drzewostan leśny to prawie wyłącznie drzewostan sosnowy. Szczególnymi miejscami nagromadzenia roślinności o dużych wartościach przyrodniczych są: park gminny
w Zduńskiej Dąbrowie i park podworski w Bogorii Górnej. W obu wymienionych cenne jest nie tylko ukształtowanie przestrzenne, ale również wartościowy drzewostan.
Rolnictwo
Gmina Zduny jest gminą wybitnie rolniczą. Sprzyjają temu dobre gleby oraz tradycje rolnicze mieszkańców regionu. Dodatkowo gminę charakteryzuje wysoki potencjał, jeśli chodzi o wyposażenie w budynki, maszyny, urządzenia, przygotowanie fachowe, tradycje wielu pokoleń. Wszystko to składa się na poziom wysokiej produkcji rolniczej gminy Zduny.
Grunty rolne, lasy i nieużytki w gminie stanowią razem – 12 300 ha, w tym:
– grunty orne – 10 046 ha
– sady – 96,10 ha;
– łąki – 1 327 ha;
– pastwiska – 373 ha;
– lasy i grunty leśne – 167 ha;
– pozostałe grunty i nieużytki – 291 ha.
Liczba gospodarstw rolnych razem – 1464, w tym:
- do 2 ha – 245
- 2-5 ha – 343
- 5-7 ha – 207
- 7-10 ha – 217
- 10-15 ha – 268
- 15-20 ha – 96
- 20-30 ha – 69
- 30-50 ha – 14
- 50 ha i więcej – 5
Na terenie Gminy Zduny wśród właścicieli i użytkowników gruntów, sektor publiczny nie ogrywa istotnej roli. Dominują właściciele indywidualni gospodarstw rolnych, którzy zajmują 95,5 % użytków rolnych.
Dominującą produkcją na terenie gminy jest produkcja wielokierunkowa – zarówno produkcja roślinna jak i produkcja zwierzęca. Występują również specjalizacje produkcyjne
w gospodarstwach rolnych. Zaobserwować można je szczególnie w produkcji:
– mleka
– żywca wieprzowego
– żywca wołowego
– żywca drobiowego
– produkcji pod osłonami
– produkcji warzyw w uprawie polowej
Pozarolnicza działalność gospodarcza
W Ewidencji Działalności Gospodarczej prowadzonej przez Wójta Gminy Zduny zarejestrowane są podmioty gospodarcze, które prowadzą następującą działalność:
- usługi różne (ślusarstwo, ciesielstwo, doradztwo gospodarcze, fryzjerstwo, pośrednictwo ubezpieczeniowe) ;
- handel różny stacjonarny (pasze, art. przemysłowe i metalowe, oprogramowanie komputerowe, części, art. ogrodnicze, wymiana butli z gazem);
- usługi związane z rolnictwem (usł. agrotechniczne, usł. związane z ogrodnictwem, zbiory płodów rolnych, unasiennianie zwierząt, punkty skupu mleka);
- usługi transportowe;
- handel art. spożywczymi (stacjonarnych);
- usługi budowlane;
- usługi mechaniczne (warsztaty napraw samochodów i sprzętu rolniczego);
- zakłady produkcyjne (piekarnictwo, wędliniarstwo, produkcja art. budowlanych, produkcja napojów chłodzących);
- handel obwoźny;
- usługi weterynaryjne;
- gastronomia;
- handel art. budowlanymi;
- przerób zbóż.
Na terenie gminy brak jest dużych zakładów przemysłowych.
Organizacje i zakłady wspierające działalność rolniczą na terenie Gminy Zduny to m. in.:
– Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach;
– Bank Spółdzielczy Ziemi Łowickiej w Łowiczu Oddział w Zdunach;
– Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Zdunach;
– Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Biuro Powiatowe w Łowiczu;
